Przepisy Polskiego Ładu to nie jedyna rewolucja, jaka czeka pracodawców w 2022 r. Od 1 stycznia obowiązywać zaczęła nowelizacja tzw. ustawy zasiłkowej[1].

Nowe zasady dotyczące ustalania podstawy wymiaru zasiłku oraz okresów zasiłkowych to dwie najważniejsze zmiany we wspomnianej nowelizacji. Dzisiaj skupimy się na omówieniu nowych przepisów dotyczących wyznaczania okresów zasiłkowych.

Jednostka chorobowa bez znaczenia

W stanie prawnym obowiązującym jeszcze do końca 2021 roku, okres zasiłkowy ustalało się wliczając poprzednie niezdolności do pracy  jeśli:

1. były spowodowane tą samą chorobą;
2. przerwa pomiędzy ustaniem poprzedniej, a powstaniem ponownej niezdolności do pracy nie przekraczała 60 dni.

Od 2022 roku pierwszy warunek przestaje mieć zastosowanie. To, czy niezdolność do pracy została spowodowana tą samą chorobą, jest bez znaczenia. Płatnik musi jedynie zweryfikować, czy minęło już 60 dni przerwy między pierwszym a kolejnym zwolnieniem lekarskim. Jeśli nie – wlicza wszystkie niezdolności do pracy do jednego okresu zasiłkowego. Jeśli tak – otwiera nowy okres zasiłkowy.

Okres zasiłkowy – jak to będzie wyglądać w praktyce?

Pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim przez 100 dni z powodu złamania ręki. Zwolnienie lekarskie zostało wystawione przez lekarza ortopedę. Następnie pracownik powrócił do pracy na 20 dni i uległ wypadkowi przy pracy. W jego wyniku doznał oparzeń i otrzymał zwolnienie lekarskie na kolejne 100 dni.

W starym stanie prawnym niezdolności do pracy spowodowane złamaniem ręki i obrażeniami związanymi z oparzeniem należałyby do dwóch odrębnych okresów zasiłkowych.

Od 2022 roku obie niezdolności do pracy będą wliczane do jednego okresu zasiłkowego, ponieważ między pierwszą a drugą niezdolnością do pracy nie było przynajmniej 60-dniowej przerwy.

W kontekście powyższego przykładu należy zwrócić uwagę na kolejną pułapkę. Zgodnie z przepisami okres zasiłkowy może trwać maksymalnie 182 dni. Pracownik z powyższego przykładu był niezdolny do pracy łącznie przez 200 dni. W związku z tym, że jego niezdolność do pracy przekroczyła okres 200 dni, nie otrzyma zasiłku za 18 dni. Będzie musiał wcześniej złożyć wniosek o świadczenie rehabilitacyjne w ZUS.

Zasiłek po ustaniu zatrudnienia

Na niekorzyść pracowników działają również znowelizowane przepisy dotyczące wypłaty zasiłku chorobowego po ustaniu ubezpieczenia. Od 2022 roku pracownik po ustaniu zatrudnienia będzie mógł pobierać zasiłek chorobowy jedynie przez 91 dni. Do końca 2021 roku było to możliwe aż dwa razy dłużej, czyli przez 182 dni.

91-dniowy limit będzie dotyczył jedynie okresu niezdolności do pracy wykraczającej poza okres ubezpieczenia. Należy mieć na uwadze, że maksymalny okres pobierania zasiłku chorobowego to wciąż 182 dni.

PRZYKŁAD: Pracownik podczas zatrudnienia w spółce otrzymał zasiłek chorobowy za 10 dni. Mimo iż do przekroczenia 182 dni okresu zasiłkowego brakuje mu jeszcze 172 dni, po ustaniu zatrudnienia będzie mógł otrzymać zasiłek za maksymalnie 91 dni.

PRZYKŁAD: Pracownik podczas zatrudnienia w spółce otrzymał zasiłek chorobowy za 130 dni. Po ustaniu zatrudnienia będzie miał prawo jeszcze do 52 dni płatnego zasiłku. ZUS nie wypłaci mu zasiłku za 91 dni, ponieważ, będąc jeszcze pracownikiem, był niezdolny do pracy przez 130 dni (182 dni – 130 dni = 52 dni).

Joanna Szafran
HR administration & payroll senior specialist
joanna.szafran@owap.pl

[1] Ustawa z dn. 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

Od 13 grudnia 2021 r. konta właścicieli firm na stronie ceidg.gov.pl zostały wyłączone. Zastąpiło je Konto Przedsiębiorcy na Biznes.gov.pl.

Od połowy grudnia przedsiębiorcy załatwią swoje sprawy w CEIDG tylko poprzez e-usługi na  Biznes.gov.pl. Konto Przedsiębiorcy jest połączeniem dwóch dotychczasowych serwisów internetowych – Biznes.gov.pl i CEIDG.gov.pl – w jeden, stanowiący wiarygodne i bezpieczne miejsce do załatwiania wszystkich niezbędnych kwestii związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Istotnym udogodnieniem jest również możliwość sprawdzanie stanu składanego wniosku, jego historii oraz wielokrotnego korzystania z raz wprowadzonych danych.

Zmienił się również sposób elektronicznego składania wniosków do CEIDG oraz wygląd zaświadczeń. Kreator wniosku zastąpił elektroniczny formularz CEIDG-1. Prowadzi on krok po kroku przez pytania dopasowane do danej sprawy i prosi o uzupełnienie danych. Na podstawie udzielanych odpowiedzi, system tworzy wniosek.

Konto Przedsiębiorcy – wystarczy rejestracja

Aby uzyskać dostęp do Konta Przedsiębiorcy, trzeba się zarejestrować. Po zalogowaniu właściciel firmy znajdzie tam dane przeniesione z konta na CEIDG, w tym dane swojej firmy, historię wpisu do CEIDG oraz status złożonych wniosków.

Konto Przedsiębiorcy umożliwia:

• pobranie zaświadczenia o wpisie do CEIDG i sprawdzenie swojego wpisu,
• złożenie wniosku o wpis do CEIDG,
• zmianę danych firmy w rejestrze,
• zawieszenie, wznowienie albo zamknięcie firmy,
• dopisanie pełnomocnika albo prokurenta do CEIDG i zarządzanie pełnomocnictwami,
• realizację wielu spraw urzędowych, sprawdzenie wysłanych wniosków oraz odpowiedzi z urzędów – informacje o załatwieniu sprawy lub powiadomienia o błędach we wnioskach.

W założeniu Konto Przedsiębiorcy ma być intuicyjne i umożliwić szybsze załatwianie spraw. Użytkownik zalogowany na Biznes.gov.pl nie musi za każdym razem wprowadzać swoich danych do elektronicznych usług. Pola z danymi zapisanymi w systemie są wypełniane automatycznie. Konto ma również pełnić rolęarchiwum i w uporządkowany sposób pokazywać aktualne i historyczne sprawy wraz z odpowiedziami urzędów.

Przypomni o ważnych terminach, zawiadomi o zmianach prawnych

System ma przypominać o zbliżających się ważnych terminach, związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz zawiadamiać o najważniejszych zmianach prawnych.

Użytkownik w Koncie Przedsiębiorcy odbierze między innymi zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach, potwierdzające status podatnika VAT oraz o niezaleganiu w ZUS. Załatwi również sprawy m.in. w Urzędzie Ochrony Danych Osobowych, Generalnej Inspekcji Transportu Drogowego oraz Państwowej Inspekcji Pracy.

W niedługiej perspektywie Biznes.gov.pl ma wzbogacić się o kolejne funkcjonalności, między innymi wyszukiwarkę firm zarejestrowanych w CEIDG i KRS. W założeniu będzie to jedno narzędzie do wyszukiwania firm indywidualnych i spółek handlowych, co uprości przedsiębiorcom weryfikację kontrahentów.

Dostęp do Konta Przedsiębiorcy jest możliwy również z urządzeń mobilnych oraz dla osób z niepełnosprawnościami.

Marlena Jagiełło
senior accountant
marlena.jagiello@owap.pl

To już przesądzone. Prezydent podpisał ustawę, dzięki której od przyszłego roku zaczną obowiązywać przepisy Polskiego Ładu. Obok najszerzej omawianych regulacji dotyczących podatku PIT i obciążeń ZUS, zmianie ulegają również m.in. przepisy obejmujące limit transakcji gotówkowych, który będzie obowiązywał od 2022 roku. Jego kwota zmieni się z 15 000 zł na 8000 zł.

Zmiana limitu transakcji gotówkowych oznacza, że od 1 stycznia 2022 roku dokonywanie lub przyjmowanie płatności związanych z wykonywaną działalnością gospodarczą musi odbywać się za pośrednictwem rachunku bankowego przedsiębiorcy zawsze, gdy stroną transakcji z której wynika płatność, jest inny przedsiębiorca oraz jednorazowa wartość transakcji (bez względu na liczbę wynikających z niej płatności) przekroczy 8000 zł lub równowartość tej kwoty.

Konsekwencje związane z wykonaniem płatności powyżej limitu

Trzeba pamiętać, że od nowego roku tylko płatność gotówką przy transakcji o wartości do 8000 zł stanowi koszt podatkowy. Natomiast jeśli cała płatność transakcji powyżej tej kwoty zostanie dokonana gotówką, to wydatek ten w całości nie będzie kosztem podatkowym.

W sytuacji, gdy przedsiębiorca zaliczy do kosztów uzyskania przychodów kwotę powyżej 8000 zł, a następnie dokona płatności gotówką, wówczas będzie zobowiązany do zmniejszenia kosztów uzyskania przychodów lub zwiększenia przychodów podatkowych, gdy nie będzie możliwości zmniejszenia kosztów. Korekta powinna zostać dokonana w miesiącu, w którym dokonano płatności bez pośrednictwa rachunku płatniczego, został zlecony przelew albo dokonana płatność z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności.

Istotne jest, że znaczenie ma faktyczna forma płatności, a nie ta, która została zadeklarowana na fakturze.

Limit także w transakcjach gotówkowych z osobami fizycznymi

Polski Ład wprowadza także limit transakcji gotówkowych w relacjach między przedsiębiorcami a konsumentami, czyli osobami prywatnymi. Zgodnie z nowymi przepisami, od 2022 roku konsument ma obowiązek dokonywania płatności za pośrednictwem rachunku płatniczego, jeżeli jednorazowa wartość transakcji z przedsiębiorcą (bez względu na liczbę wynikających z niej płatności) przekracza 20 000 zł.

Choć Polski Ład wyraźnie nakłada obowiązek na konsumenta, sankcje za jego niedopełnienie poniesie podatnik przyjmujący płatność inaczej niż poprzez rachunek płatniczy. W tej sytuacji u przedsiębiorcy powstanie przychód w wysokości kwoty płatności dokonanej bez pośrednictwa rachunku płatniczego.

Warto także pamiętać, że transakcje w walutach obcych przelicza się na złote według średniego kursu walut obcych ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski, z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień dokonania transakcji.

To nie pierwsza zmiana obowiązującego limitu transakcji gotówkowych w relacjach B2B. Ostatnio został zmodyfikowany w 2017 roku z 15 000 euro na 15 000 zł. Ograniczenie ma na celu zwiększenie kontroli urzędów skarbowych nad przepływem środków na rachunkach bankowych podatników.

Agata Zięba
accounting team leader

Polski Ład wprowadza zależność wysokości składki zdrowotnej od dochodu. Jednak nawet, gdy działalność gospodarcza przyniesie przedsiębiorcy stratę, nie uniknie on obowiązku zapłacenia składki.

Aktualnie przedsiębiorcy odprowadzają składkę zdrowotną w stałej kwocie, bez względu na wysokość dochodu. W 2021 roku jest to kwota 381,81 zł, z czego 328,78 zł można odliczyć od podatku dochodowego PIT.

Polski Ład – zmiany w wyliczaniu składki zdrowotnej

Obowiązujące zasady mają się zmienić w przyszłym roku za sprawą Polskiego Ładu. Osoby prowadzące działalność gospodarczą zapłacą składkę zdrowotną zależną od swojego dochodu. Dla przedsiębiorców płacących podatki według skali podatkowej będzie to 9%. Natomiast dla tych, którzy rozliczają się liniowo, składka zdrowotna wyniesie 4,9%. Z kolei osoby prowadzące działalność gospodarczą i rozliczające się na zasadach zryczałtowanego podatku dochodowego, zapłacą składkę w wysokości zależnej od rocznego przychodu. 

Podstawa wyliczenia składki zdrowotnej i podatku PIT będzie pozornie ta sama. Różnice mogą wynikać ze strat z lat ubiegłych i strat bieżących. Od podstawy opodatkowania podatkiem PIT przedsiębiorca nadal będzie mógł odliczyć straty z lat ubiegłych, natomiast przy obliczaniu składki zdrowotnej – nie będzie to możliwe. Również przedsiębiorcy, którzy zarobią mniej niż pensja minimalna – czyli 3010 zł w roku 2022 – lub poniosą stratę, będą musieli zapłacić składkę zdrowotną.

Minimalna składka zdrowotna

Polski Ład wprowadza składkę minimalną, która jest liczona od minimalnego wynagrodzenia. W 2022 roku wyniesie ona 270,90 zł miesięcznie. Według Ministra Finansów składka zdrowotna nie może być bowiem niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia. Rozwiązanie to ma zapobiegać sytuacji, w której przedsiębiorca jej nie opłaca, gdyż nie wystąpił u niego dochód.  Dotyczy to zarówno przedsiębiorców rozliczających się liniowo, jak i tych, którzy rozliczają się według skali podatkowej.

Rozliczenie składek zdrowotnych i zmiany roku składkowego

Ostateczne rozliczenie składek zdrowotnych nastąpi po zakończeniu roku kalendarzowego. Przedsiębiorca, który nadpłaci swoje składki, będzie mógł wystąpić o zwrot nadpłaconej kwoty. W tym celu będzie musiał złożyć elektroniczny wniosek do ZUS. Należy przy tym pamiętać, że wniosek ten można złożyć w ciągu miesiąca od upływu terminu złożenia zeznania podatkowego.

W związku z nowymi przepisami zmianie ulegnie tzw. rok składkowy, który będzie trwał od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego. Składka za styczeń 2022 będzie ustalona jeszcze na starych zasadach (czyli w zryczałtowanej wysokości), natomiast termin jej zapłaty zostanie już przesunięty na 20 lutego 2022 roku, zgodnie z nowymi przepisami. Składka w nowej wysokości zostanie po raz pierwszy obliczona na podstawie dochodu ze stycznia. Będzie to składka za luty płatna do 21 marca 2022 roku (poniedziałek).

Patrycja Okoń
HR administration & payroll team specialist

19 listopada zostanie rozszerzony zasięg terytorialny kontroli urzędów skarbowych.  Oznacza to, że firmy mogą się spodziewać kontroli podatkowych i czynności sprawdzających przez różne urzędy skarbowe ze swojego województwa.

Zmiany wprowadza rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 25 października 2021 r.[1]. Jego celem ma być „usprawnienie działań Krajowej Administracji Skarbowej i podniesienie jej efektywności w zakresie wykonywanych zadań ustawowych”.

Rozszerzone uprawnienia urzędów skarbowych

Zdaniem Ministerstwa istnieje potrzeba rozszerzenia kontroli podatkowej oraz czynności sprawdzających przez naczelników urzędów skarbowych na obszar całego województwa, w którym organy te mają swoje siedziby.

Stąd też nowe rozporządzenie przyznaje urzędom skarbowym uprawnienia do przeprowadzania kontroli i czynności na obszarze całego województwa. Nie będzie to jednak dotyczyło tzw. wyspecjalizowanych urzędów skarbowych, które koncentrują swoje działania na średnich i dużych podmiotach gospodarczych – o rocznym przychodzie netto od 3 do 50 mln euro. Drugim wyjątkiem będą kontrole przeprowadzane wobec podatników, którzy zawarli tzw. umowę o współdziałanie. Te firmy pozostaną w zasięgu terytorialnym dotychczasowych urzędów.

Sprawniejsze działanie urzędów

Jak twierdzą przedstawiciele resortu finansów, wprowadzane zmiany mają umożliwić bardziej optymalne wykorzystanie zasobów kadrowych w organach kontroli podatkowej i usprawnić czynności sprawdzające w poszczególnych urzędach skarbowych. Powinno to wyeliminować ryzyko spiętrzenia działań obejmujących kontrole podatkowe i czynności sprawdzające w jednym urzędzie skarbowym w ramach danego województwa. Zmiany mają również pomóc w lepszym zarządzaniu kontrolą podatkową i czynnościami sprawdzającymi, jako następstwem analiz przeprowadzanych z poziomu izby administracji skarbowej.

Nowe rozporządzenie Ministerstwa Finansów wchodzi w życie 19 listopada 2021 r.

Izabela Kołodziejczak
managing director | chief accountant

[1] Rozporządzenie z dnia 25 października 2021 r. w sprawie zadań Krajowej Administracji Skarbowej, które mogą być wykonywane przez naczelników urzędów skarbowych na obszarze całego kraju lub jego części, niezależnie od terytorialnego zasięgu ich działania (Dz. U. z 2021 r., poz. 1999).

Ministerstwo Finansów wprowadza nowe wzory formularzy podatkowych oznaczonych symbolami: PIT-36, PIT-36S, PIT-36L, PIT-36LS, PIT-37, PIT-38, PIT-39, PIT/B, PIT/BR, PIT/D, PIT/DS, PIT/IP, PIT/M, PIT/MIT, PIT/O, PIT/PM, PIT/Z, PIT/ZG, PIT/WZ i PIT/SE. Uwzględnią one zmiany legislacyjne, które nastąpiły w ostatnim czasie.

W przyszłym roku osoby fizyczne rozliczą się na nowych formularzach PIT. Ministerstwo Finansów przygotowało nowe wzory zeznań podatkowych.

Nowe formularze PIT odpowiedzią na zmiany w przepisach

Według Ministerstwa powodem wprowadzenia nowych formularzy PIT dla potrzeb rozliczenia rocznego za obecny rok, jest konieczność uwzględnienia zmian przepisów, które determinują sposób rozliczenia dochodów uzyskanych od 1 stycznia 2021 r.

Jedną z tych zmian jest podniesiony limit przychodów, uprawniający do ryczałtu. Umożliwiło to kolejnym branżom wykorzystanie tej formy opodatkowania. Nowelizacja zmieniła także niektóre stawki ryczałtu.

Wprowadzone zmiany umożliwiły również odliczenie darowizn laptopów i tabletów przekazanych w 2021 roku placówkom oświatowym i organizacjom pożytku publicznego. Dlatego wśród zmian w nowych formularzach PIT znajdzie się m.in. rozszerzenie zakresu odliczenia darowizn przekazywanych na przeciwdziałanie COVID-19.

W nowych formularzach PIT uwzględniona została także ulga e-TOLL, która umożliwia odliczenie od dochodu m.in. wydatków na nabycie zewnętrznego systemu lokalizacyjnego lub urządzenia pokładowego.

Dodatkowo nowe rozporządzenie wprowadza zmiany mające uprościć rozliczenia tzw. ulgi na złe długi. W zryczałtowanym podatku dochodowym ulga ta dotyczy przychodów z działalności gospodarczej oraz ze sprzedaży przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych. Z tego względu została ona szczegółowo rozpisana na te dwa źródła przychodów w nowych wzorach formularzy.

Projektowane wzory formularzy zawierają również zmiany o charakterze porządkowym i dostosowawczym.

PIT za 2021 rok już na nowych wzorach

Nowe formularze podatkowe będą stosowane do przychodów uzyskanych od 1 stycznia 2021 r. i dokonanych od tego dnia odliczeń. Jednak przed wejściem w życie rozporządzenia dotyczącego tych zmian, wszelkie zeznania, deklaracje i informacje o uzyskanych przychodach, dokonanych odliczeniach i należnym ryczałcie, mogą być złożone na formularzach dotychczasowych.

Rozporządzenie dotyczące nowych formularzy PIT wejdzie w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw. Aktualnie projekt jest poddawany uzgodnieniom międzyresortowym, konsultacjom publicznym i opiniowaniu.

Agnieszka Kulak

HR administration & payroll team leader

agnieszka.kulak@owap.pl

Jedną z nowości w ramach Polskiego Ładu jest projekt nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Wśród proponowanych zmian znajduje się przepis regulujący dokonanie nabycia sprawdzającego.

Czym jest nabycie sprawdzające?

Nabycie sprawdzające to zakup towarów lub usług przez sprawdzającego w celu weryfikacji, czy podatnik lub jego pracownik (sprawdzany) wywiązuje się z obowiązków wynikających z prawa podatkowego. W tym przypadku sprawdzeniu podlega:

• ewidencjonowanie sprzedaży z wykorzystaniem kasy rejestrującej oraz
• wydanie nabywcy paragonu fiskalnego.

Czynność może być dokonana przez pracowników urzędu skarbowego, celno-skarbowego lub innego funkcjonariusza KAS.

Upoważnienie do przeprowadzenia kontroli

W praktyce osoba sprawdzająca zweryfikuje, czy w danym punkcie sprzedaży podatnik lub jego pracownik zarejestruje dokonaną sprzedaż na kasie fiskalnej i wyda paragon fiskalny. Ma przy tym mieć prawo do wylegitymowania sprawdzanego. Sprawdzający musi posiadać stałe upoważnienie do dokonywania nabycia sprawdzającego, które musi okazać na żądanie sprawdzanego.

Upoważnienie ma zawierać wszystkie poniższe informacje:

• datę oraz miejsce wystawienia,
• podstawę prawną,
• wskazanie sprzedającego,
• podpis osoby udzielającej upoważnienia.

W innym przypadku będzie ono nieważne.

Po dokonaniu zakupu sprawdzający ma obowiązkowo poinformować sprawdzanego o dokonaniu nabycia sprawdzającego, okazać legitymację służbową i pouczyć o przysługujących sprawdzanemu prawach i jego obowiązkach.

Co z zakupionymi towarami i usługami?

Jeżeli zakupiony towar nie będzie przedmiotem przestępstwa lub wykroczenia i będzie możliwa jego ponowna sprzedaż, zostanie niezwłocznie zwrócony. Sprawdzany będzie miał obowiązek przyjęcia towaru oraz paragonu fiskalnego i zwrotu zapłaty otrzymanej za zwracany towar. W sytuacji niemożności ponownej sprzedaży zakupionego towaru, pozostanie on w punkcie sprzedaży tylko za zgodą sprzedawcy, wraz z zachowaniem pieniędzy.

Paragon fiskalny nie zostanie zwrócony, gdy:

• sprzedawca odmówi zwrotu otrzymanej zapłaty,
• istnieje brak możliwości dalszej sprzedaży towaru lub
• sprzedawca odstąpi od zwrotu towaru.

Wykonana usługa nie podlega zwrotowi, jednak w tym przypadku sprawdzany zachowa pieniądze oraz paragon, z wyjątkiem usług niewykonanych od razu, a płatnych z góry.

Jak najmniej formalności, czyli notatka lub mandat karny i protokół

Sprawdzający po dokonaniu nabycia sprawdzającego – w przypadku braku nieprawidłowości – sporządzi notatkę. Będzie miał także prawo wykonania filmów czy zdjęć. W przypadku naruszenia przepisów, sprawdzający nałoży na sprawdzanego mandat karny oraz sporządzi protokół – po jednym egzemplarzu dla każdej ze stron. Protokół będzie także sporządzany w przypadku odmowy przyjęcia zwracanego towaru, paragonu fiskalnego lub zwrotu otrzymanej zapłaty za zwracany towar.

Nabycie sprawdzające – zmiany od 2022 roku

W projekcie wskazano, że w ubiegłym roku przeprowadzono blisko 15 tysięcy kontroli w zakresie wystawiania i wydawania paragonów fiskalnych. Podczas 43% z nich wskazano nieprawidłowości. Nabycie sprawdzające ma być wykorzystywane nie tylko do weryfikacji wywiązywania się z obowiązków prawa, ale także ma zmniejszyć nieuczciwą konkurencję.

Na instytucję nabycia sprawdzającego ma zostać utworzony fundusz, który w roku 2022 wyniesie 8,5 mln złotych.

Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2022 r.

Paulina Pawelec
junior accountant

Od początku przyszłego roku zaczną obowiązywać nowe wzory deklaracji akcyzowych.  Mają umożliwić m.in. wnioskowanie o nadpłatę akcyzy przy składaniu korekty rozliczeń.

Ministerstwo Finansów opublikowało projekt rozporządzenia z nowymi wzorami deklaracji akcyzowych. Wynika z niego, że korygując elektroniczne deklaracje akcyzowe, będzie można jednocześnie wnioskować o stwierdzenie nadpłaty podatku.

Obecnie przedsiębiorca, który składa korektę rozliczeń w formie elektronicznej, nie może równocześnie wnioskować o nadpłatę. Projekt zakłada umożliwienie wnioskowania o stwierdzenie nadpłaty poprzez zaznaczenie dedykowanej pozycji w deklaracji wraz z uzasadnieniem powodów wnioskowania o jej stwierdzenie i wskazaniem kwoty. Zmiana o charakterze technicznym ma usprawnić działania zarówno po stronie wnioskodawcy, jak i organu.

Deklaracje akcyzowe umożliwiające wnioskowanie o stwierdzenie nadpłaty

Wnioskowanie o stwierdzenie nadpłaty podatku będzie możliwe przy deklaracjach:

• AKC-WW – w sprawie podatku akcyzowego od wyrobów węglowych,
• AKC-EN – w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego energii elektrycznej,
• AKC-ST/AKC-STn – w sprawie podatku akcyzowego od suszu tytoniowego,
• AKC-WG – w sprawie podatku akcyzowego od nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów gazowych (z wyłączeniem gazu do napędu silników spalinowych),
• AKC-KZ – deklaracji kwartalnej w sprawie podatku akcyzowego od wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od podatku akcyzowego i zerową stawką podatku akcyzowego,
• AKC-PA – w sprawie przedpłaty podatku akcyzowego.

Zmianie ulegnie również formularz główny AKC/AKCzo wraz z formularzami szczegółowymi AKC/A, AKC/B, AKC/C, AKC/D, AKC/E, AKC/F, AKC/H, AKC/I, AKC/J, AKC/K, AKC/L, AKC/M, AKC/N.

Nowe wzory deklaracji mają zawierać m.in. dodatkowe pole, w którym osoba podpisująca deklarację będzie musiała podać swój identyfikator podatkowy (NIP albo PESEL).

Po wprowadzeniu zmian nie będzie już problemu związanego z wykazywaniem w deklaracjach miesięcznych wyrobów wolnych od podatku i opodatkowanych zerową stawką.

Zmiany już od przyszłego roku

Aktualne wzory deklaracji będą obowiązywały jeszcze do końca 2021 roku. Będzie można z nich także korzystać w przypadku okresów rozliczeniowych przypadających przed 1 kwietnia 2022 roku. Natomiast dla deklaracji kwartalnych będzie to możliwe dla okresów rozliczeniowych przypadających do końca 2021 roku.

Projekt zmian wprowadzających nowe deklaracje akcyzowe znajduje się w fazie uzgodnień międzyresortowych, konsultacji publicznych i opiniowania. Zgodnie z planem, rozporządzenie ma wejść w życie z 1 stycznia 2022 roku.

Dominika Grela
accounting team leader

Planowana w Polskim Ładzie ulga dla klasy średniej miała zrekompensować nowe, niekorzystne dla podatników, zasady rozliczania składki zdrowotnej. W praktyce niewiele osób z niej skorzysta.

Podatkowy projekt Polskiego Ładu zakłada 4,9-procentową składkę zdrowotną liczoną od dochodu, bez górnego limitu, która obejmie wszystkich podatników. Nikt jednak nie będzie mógł jej odliczyć od podatku. W związku z tym, aby ulżyć osobom zatrudnionym na etatach, rząd zaproponował tzw. ulgę dla klasy średniej. Nie obejmie ona jednak samozatrudnionych ani przedsiębiorców rozliczających się według stawki liniowej.

Ulga dla klasy średniej – tylko dla wybranych

Ulga dla klasy średniej ma przysługiwać jedynie osobom zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, z rocznymi przychodami od 68 412 zł do 133 692 zł, czyli tym, którzy zarabiają nie mniej niż 5 701 zł miesięcznie i nie więcej niż 11 141 zł. W dodatku, jeśli część ich wynagrodzenia pochodzi z innych umów, nie będą mogli uzyskać tych preferencji. Do przychodów objętych ulgą wliczane będą wyłącznie te z pracy w ramach etatu. Ulga nie przysługuje osobom zatrudnionym na umowach zlecenia ani samozatrudnionym, choć i oni stracą możliwość odliczenia składek zdrowotnych.

W grupie pokrzywdzonych będą również twórcy, czyli m.in. programiści, naukowcy, architekci czy publicyści, którzy korzystają z 50-procentowych autorskich kosztów uzyskania przychodów. Zwykle dużą część wynagrodzenia otrzymują oni w postaci honorariów autorskich, a te przychody nie będą uwzględniane przy wyliczaniu limitu.

Zamiast pomocy – kolejne trudności

Osoby objęte nową ulgą będą musiały zmierzyć się ze skomplikowanymi obliczeniami, bo wzory na nią zawierają współczynniki z ośmioma miejscami po przecinku. Przyczyni się to także do znacznego utrudnienia pracy księgowych, powodując trudności przy obliczaniu zaliczek na PIT. Księgowi będą musieli wykazać się czujnością w monitorowaniu bieżących dochodów pracowników firm, żeby rozliczenie roczne nie przyniosło przykrych niespodzianek. Pracodawcy już na etapie zaliczki będą musieli uwzględnić ulgę w skali miesiąca dla określonych przychodów miesięcznych i pilnować bilansu – zwłaszcza tam, gdzie wynagrodzenie nie jest identyczne w każdym miesiącu, bo jest uzależnione przykładowo od sprzedaży czy premii. Skomplikuje to również cały system podatkowy.

Eksperci organizacji biznesowych, takich jak Konfederacja Lewiatan, Pracodawcy Rzeczypospolitej Polskiej czy Federacja Przedsiębiorców Polskich ostrzegają, że wprowadzenie ulgi dla klasy średniej przyczyni się do dyskryminacji setek tysięcy osób prowadzących działalność gospodarczą, co nie wpłynie dobrze na warunki prowadzenia działalności gospodarczej w kraju.

Izabela Kołodziejczak
managing director | chief accountant

Już dawno żadne zmiany nie budziły tylu emocji wśród przedsiębiorców, co projekt Polskiego Ładu. Do kwestii wzbudzających obawy należą przede wszystkim zmiany w składce zdrowotnej i nowy podatek dla dużych przedsiębiorstw.

Pierwotny projekt Polskiego Ładu zakładał 9% składkę zdrowotną dla wszystkich przedsiębiorców bez możliwości odliczenia jej od podatku. Wzbudziło to jednak wiele protestów przede wszystkim ze strony związków – pod petycją Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorstw o zmianę tych zapisów podpisały się ponad 42 tysiące przedsiębiorców. Według Rzecznika ucierpią szczególnie rozliczający się podatkiem liniowym (około 700 tysięcy podmiotów). Alarmowała również Konfederacja Lewiatan, wskazując że planowane zmiany podatkowe będą szkodliwe dla właścicieli firm i samej gospodarki. W odpowiedzi rząd nieco zmodyfikował swój projekt, jednak nie są to duże ustępstwa.

Niższa składka zdrowotna nie dla wszystkich

Według ostatniego projektu Polskiego Ładu od przyszłego roku zostanie utrzymana wysokość składki zdrowotnej na poziomie 9% dochodów – w przypadku przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych, czyli według skali podatkowej. Taka sama stawka obowiązuje aktualnie u pracowników zatrudnionych na etacie. Jedynie osoby rozliczające się podatkiem ryczałtowym, liniowym czy poprzez kartę podatkową, zapłacą składkę zdrowotną na poziomie 4,9%. Najniższa stawka wyniesie 270 zł, czyli 9% z pensji minimalnej – tylko w przypadku liniowców zarabiających do 6 tys. zł. Osiągający dochód na poziomie 7 tys. zł brutto zapłacą nieco ponad 290 zł, a dla zarabiających więcej kwota składki zdrowotnej będzie rosnąć aż do niespełna 700 zł. Tyle zapłacą uzyskujący dochód na poziomie 15 tys. zł brutto. 

Nikt nie odliczy składki zdrowotnej

Prawo do odliczenia od podatku składki na ubezpieczenie zdrowotne zostanie zlikwidowane dla wszystkich – zarówno przedsiębiorców, jak i osób pracujących na podstawie umowy o pracę czy zlecenie. Tym samym realne obciążenie rozliczających się na zasadach podatku liniowego wyniesie 23,9% (zamiast 19%). To właśnie oni najwięcej stracą po wejściu zmian w życie.

Polski Ład zakłada również ujednolicenie terminów rozliczenia składek zdrowotnych i społecznych. Zostaną one przedłużone do 20. dnia kolejnego miesiąca.

Zmiany w naliczaniu składki zdrowotnej skomplikują także obsługę księgową przedsiębiorstw, dokładając obowiązek comiesięcznego wskazywania podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne.

Duży przedsiębiorca zapłaci więcej

W ramach Polskiego Ładu w przyszłym roku pojawi się nowy podatek kierowany do dużych korporacji[1], czyli tzw. minimalny podatek przychodowy, który ma być częściowo uzależniony od przychodów przedsiębiorstw. Wyniesie on 0,4% osiąganych przez firmę przychodów oraz 10% nadmiarowych płatności biernych. Dotyczy to dochodów i przychodów z działalności operacyjnej. Podatek obejmie spółki kapitałowe, których udział dochodów w przychodach wynosi mniej niż 1%. Nie będą mu podlegać przedsiębiorstwa, które ponoszą realne wydatki inwestycyjne.

Wiele wskazuje na to, że nowy podatek obejmie w praktyce co najwyżej kilka procent działających w Polsce firm, w tym przede wszystkim firmy niepłacące podatku CIT. Nowe obciążenie nie obejmą małych i średnich przedsiębiorstw.

Choć rząd przyjął projekt zwiększający kwotę wolną od podatku do 30 tys. zł i podwyższający próg podatkowy z 85 tys. do 120 tys. zł, to przedsiębiorcy i tak mają powody do niepokoju.

Projekt zmian trafił do Sejmu 8 września 2021 r. Większość nowych przepisów zawartych w Nowym Ładzie ma wejść w życie 1 stycznia 2022 r.

Izabela Kołodziejczak
managing director | chief accountant

[1] Wprowadzenie zmian przewiduje rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.