Polski Ład wprowadza zależność wysokości składki zdrowotnej od dochodu. Jednak nawet, gdy działalność gospodarcza przyniesie przedsiębiorcy stratę, nie uniknie on obowiązku zapłacenia składki.
Aktualnie przedsiębiorcy odprowadzają składkę zdrowotną w stałej kwocie, bez względu na wysokość dochodu. W 2021 roku jest to kwota 381,81 zł, z czego 328,78 zł można odliczyć od podatku dochodowego PIT.
Obowiązujące zasady mają się zmienić w przyszłym roku za sprawą Polskiego Ładu. Osoby prowadzące działalność gospodarczą zapłacą składkę zdrowotną zależną od swojego dochodu. Dla przedsiębiorców płacących podatki według skali podatkowej będzie to 9%. Natomiast dla tych, którzy rozliczają się liniowo, składka zdrowotna wyniesie 4,9%. Z kolei osoby prowadzące działalność gospodarczą i rozliczające się na zasadach zryczałtowanego podatku dochodowego, zapłacą składkę w wysokości zależnej od rocznego przychodu.
Podstawa wyliczenia składki zdrowotnej i podatku PIT będzie pozornie ta sama. Różnice mogą wynikać ze strat z lat ubiegłych i strat bieżących. Od podstawy opodatkowania podatkiem PIT przedsiębiorca nadal będzie mógł odliczyć straty z lat ubiegłych, natomiast przy obliczaniu składki zdrowotnej – nie będzie to możliwe. Również przedsiębiorcy, którzy zarobią mniej niż pensja minimalna – czyli 3010 zł w roku 2022 – lub poniosą stratę, będą musieli zapłacić składkę zdrowotną.
Polski Ład wprowadza składkę minimalną, która jest liczona od minimalnego wynagrodzenia. W 2022 roku wyniesie ona 270,90 zł miesięcznie. Według Ministra Finansów składka zdrowotna nie może być bowiem niższa niż 9% minimalnego wynagrodzenia. Rozwiązanie to ma zapobiegać sytuacji, w której przedsiębiorca jej nie opłaca, gdyż nie wystąpił u niego dochód. Dotyczy to zarówno przedsiębiorców rozliczających się liniowo, jak i tych, którzy rozliczają się według skali podatkowej.
Ostateczne rozliczenie składek zdrowotnych nastąpi po zakończeniu roku kalendarzowego. Przedsiębiorca, który nadpłaci swoje składki, będzie mógł wystąpić o zwrot nadpłaconej kwoty. W tym celu będzie musiał złożyć elektroniczny wniosek do ZUS. Należy przy tym pamiętać, że wniosek ten można złożyć w ciągu miesiąca od upływu terminu złożenia zeznania podatkowego.
W związku z nowymi przepisami zmianie ulegnie tzw. rok składkowy, który będzie trwał od 1 lutego danego roku do 31 stycznia roku następnego. Składka za styczeń 2022 będzie ustalona jeszcze na starych zasadach (czyli w zryczałtowanej wysokości), natomiast termin jej zapłaty zostanie już przesunięty na 20 lutego 2022 roku, zgodnie z nowymi przepisami. Składka w nowej wysokości zostanie po raz pierwszy obliczona na podstawie dochodu ze stycznia. Będzie to składka za luty płatna do 21 marca 2022 roku (poniedziałek).
Patrycja Okoń
HR administration & payroll team specialist