Już od 2023 r. rząd planuje objąć wszystkie umowy zlecenia składkami na ubezpieczenie społeczne. Konsekwencją nowych przepisów będą niższe wynagrodzenia netto otrzymywane przez pracowników oraz wyższe koszty pracodawców.

Projekt oskładkowania wszystkich umów zlecenia został zapisany przez rząd w Krajowym Programie Reform 2022/2023. Dotychczasowe zapowiedzi nabrały realnego kształtu w wersji z 14 marca 2022, która trafiła właśnie do konsultacji społecznych i powinna wejść w życie z początkiem przyszłego roku. Jeśli tak się stanie, zleceniobiorcy dostaną „na rękę” o około 13,71% mniej niż dotychczas. Wzrośnie też obciążenie pracodawców.

Przesłanki zmian w przepisach

Według zapowiedzi celem reformy ma być „ograniczenie segmentacji rynku pracy” poprzez zwiększenie ochrony socjalnej wszystkich osób pracujących na podstawie umów cywilnoprawnych, dzięki objęciu tych umów składkami na ubezpieczenia społeczne, niezależnie od osiąganych przychodów i liczby zawartych umów. Autorzy projektu zakładają, że planowane zmiany przyczynią się do uporządkowania systemu ubezpieczeń społecznych, uszczelnienia zasad podlegania ubezpieczeniom emerytalnym i rentowym, podwyższenia przyszłych świadczeń długoterminowych, a także usprawnienia funkcjonowania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w kontekście gospodarki finansowej oraz rozliczeń z płatnikami składek.

Pracodawcy wskazują, że na skutek oskładkowania wszystkich umów cywilnoprawnych, poszkodowane będą osoby, które np. pracują na etacie, a posiadanie umowy zlecenia stanowi dla nich dodatkowy sposób na zasilenie budżetu. Po zmianach dochód z takiej umowy będzie niższy.

Zniesione mają zostać również zbiegi tytułów pozwalające na dobrowolne oskładkowanie drugiej i kolejnych umów. Oznacza to odczuwalne obniżenie dochodu tych osób.

Możliwość powiększenia szarej strefy

Pełne oskładkowanie oznacza, że nawet studenci zapłacą składki od otrzymywanego wynagrodzenia z umowy zlecenia, co obecnie jest dobrowolne. W efekcie wprowadzane zmiany mogą przyczynić się do odpływu ludzi do szarej strefy lub nawet skłonić ich do wybrania działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem. Jak twierdzą specjaliści, to nie jest dobry moment na dokładanie przedsiębiorcom i pracownikom obciążeń. Tym bardziej, że niedawno weszły w życie przepisy Polskiego Ładu, które zdecydowanie nie ułatwiły im życia.

W trudnej sytuacji znajdą się również osoby, które dorabiają sobie sprawując opiekę nad dziećmi, na przykład podczas urlopu rodzicielskiego lub wychowawczego.

Aneta Radziun
HR Administration & Payroll Senior Specialist
aneta.radziun@ow-accountingpayroll.pl