Początkiem roku weszły w życie zmiany do Ustawy o rachunkowości. Mają one dostosować przepisy prawa z zakresu sprawozdawczości oraz rewizji finansowej do nowych możliwości związanych z rozwojem technologii. Zmiany dotyczą także ustaw o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym.

Do najważniejszych zmian w Ustawie o rachunkowości należy wprowadzenie:

• jednolitego formatu elektronicznego sprawozdania finansowego oraz
• sprawozdania z działalności dla emitentów i dla pozostałych jednostek stosujących Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, zgodnie z formatami, o których mowa w rozporządzeniu KE[1].

Zmiany te mają ujednolicić przepisy Ustawy o rachunkowości z prawem unijnym oraz zwiększyć użyteczność sprawozdań finansowych jednostek stosujących Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. Pozwoli to na automatyczne przeszukiwanie dokumentu oraz porównywanie, analizowanie i interpretowanie danych, co do tej pory nie było możliwe.

E-sprawozdania finansowe łatwiejsze do podpisania

Wprowadzone zostały także uproszczenia w podpisywaniu sprawozdań finansowych. Dotychczas sprawozdania musiały być podpisane elektronicznie przez wszystkich członków zarządu, co w przypadku zarządów wieloosobowych oraz wielu możliwości złożenia podpisu (w tym przez ePUAP), powodowało utrudnienia organizacyjno-techniczne. Od 2022 roku sprawozdania może podpisać tylko jeden członek zarządu wieloosobowego, po uprzednim upoważnieniu przez pozostałych członków. Odpowiedzialność zarządu i elektroniczna forma sprawozdań pozostają tu bez zmian.

Od tego roku wprowadzona została także możliwość niesporządzania skonsolidowanych sprawozdań finansowych przez Alternatywne Spółki Inwestycyjne. Z kolei Ustawa o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym umożliwiła większe wykorzystanie technologii informatycznych w działalności Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego. Teraz podstawowym rodzajem kontroli w firmach audytorskich staną się te wykonywane zdalnie. Natomiast sprawy związane z prowadzeniem listy firm audytorskich są załatwiane za pomocą systemu teleinformatycznego, co ma wpłynąć na ich efektywność i zmniejszenie kosztów.

Więcej technologii informatycznych

Doprecyzowano także przepisy dotyczące odbywania posiedzeń zdalnych oraz podejmowania uchwał w trybie obiegowym, co ma się przełożyć na szybsze rozpatrywanie spraw. Wyeliminowano również niejasności w stosowaniu przepisów dotyczących tajemnicy zawodowej biegłych rewidentów oraz doprecyzowano przepisy dotyczące sprawozdania z badania sprawozdań finansowych.

Umożliwienie jednostkom korzystania z nowoczesnych narzędzi informatycznych ma ułatwić im wywiązywanie się ze swoich obowiązków w zakresie prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz sporządzania sprawozdań finansowych. Z kolei Polska Agencja Nadzoru Audytowego ma efektywniej realizować swoje zadania, dzięki większym możliwościom wykorzystania nowoczesnych technologii teleinformatycznych

Dopasowanie do współczesnych realiów biznesowych

Pozostałe zmiany – w zakresie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz ustawy o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 – mają dostosować przepisy tych ustaw do projektowanych zmian w ustawie o rachunkowości oraz ustawie o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym.

Wszelkieuproszczenia dotyczące podpisywania sprawozdań finansowych mają zastosowanie od 1 stycznia 2022 r. Natomiast zasady składania sprawozdań finansowych i dokumentów w nowym formacie do Krajowego Rejestru Sądowego, będą obowiązywały od 1 czerwca 2022 r.

Izabela Kołodziejczak
managing director, chief accountant
izabela.kolodziejczak@ow-accountingpayroll.pl

[1] Rozporządzenie Komisji (UE) 2019/815