Od 1 października (z ostatniej chwili: system zacznie działać jednak 1 stycznia 2022!) ma zacząć działać Krajowy System e-Faktur, który ma uprościć dokumentowanie sprzedaży i rozliczanie VAT. Choć na początku korzystanie z niego ma być dobrowolne, docelowo resort finansów chce objąć obowiązkiem elektronicznego fakturowania wszystkie podmioty. Nowy system nie obejmie jednak wszystkich dokumentów.

Krajowy System e-Faktur (KSeF) to system teleinformatyczny, który będzie służył do wystawiania i przechowywania tzw. faktur ustrukturyzowanych. Oznacza to, że nie będą one plikami w formacie PDF, ale w formacie XML, który jest zapisem informacji według ustalonego standardu, określającego kategorie danych, jakie faktura powinna zawierać.

Większe możliwości weryfikacyjne urzędu skarbowego

Po wprowadzeniu danych faktury do Krajowego Systemu e-faktur, będzie on przydzielał dokumentowi unikalny numer identyfikujący oraz weryfikował zgodność danych zawartych w dokumencie ze wzorem faktury ustrukturyzowanej. E-faktura będzie uznawana za wystawioną i doręczoną w dniu przydzielenia jej przez system numeru identyfikacyjnego.

System będzie także analizował i kontrolował prawidłowość danych w e-fakturach, co ma zwiększyć możliwości analityczne i weryfikacyjne organów podatkowych.

Faktury wystawiane i doręczane automatycznie 

Faktury będą mogły być przygotowywane bezpośrednio w programach finansowo-księgowych firmy i przesyłane do systemu za pomocą zintegrowanych API. Będzie również możliwość wystawiania e-faktur bezpośrednio w KSeF. W obu przypadkach konieczne będzie uwierzytelnienie się podatnika w systemie. Po zalogowaniu się będzie on miał możliwość przeglądać wystawione i otrzymane e-faktury, a także przesłać w formacie xml lub przekonwertować do pliku PDF dowolną ilość dokumentów. Planowane jest także wprowadzenie możliwości przydzielenia dostępu do e-faktur podmiotom trzecim, np. biurom rachunkowym. Jedynie noty korygujące będą wystawianie i otrzymywane na zasadach dotychczasowych, tj. poza KSeF, ponieważ wymagają one akceptacji odbiorcy.
E-faktury będą także automatycznie doręczane nabywcy poprzez wymianę danych elektronicznych. Spowoduje to większą automatyzację w raportowaniu faktur dla celów VAT, co może przyczynić się do zmniejszenia rozbieżności w raportowaniu danych w JPK oraz dalszym uszczelnieniu systemu VAT w Polsce.

Na początek dobrowolnie

Początkowo korzystanie z KSeF będzie dobrowolne. Ma to dać przedsiębiorcom większą elastyczność w fakturowaniu, co może mieć pozytywny efekt.

Ministerstwo Finansów planuje jednak, że jeśli nowy system się sprawdzi, to w 2023 r. stanie się obowiązkowym rozwiązaniem w fakturowaniu kontrahentów. Na razie nie wiadomo, czy nie nałoży to na właścicieli firm dodatkowych kosztów i obciążeń administracyjnych. Być może trzeba będzie dostosować systemy fakturowe do nowego rozwiązania, choć Ministerstwo Finansów zapowiada udostępnienie narzędzi w e-mikrofirmie. Nie wiadomo również, jakie rozwiązania w wersji obowiązkowej zostaną zaproponowane przedsiębiorcom, którzy wystawiają swoje faktury w wersjach dwujęzycznych.

Ponadto, żeby otrzymywać e-faktury nie wystarczy dotychczasowa zgoda udzielona odbiorcy na wystawianie faktur w formie elektronicznej. Będzie to możliwe jedynie w przypadku wcześniejszej akceptacji tej konkretnej formy odbioru przez adresata faktury, co może być czasochłonne i zniechęcać wielu przedsiębiorców.

Kilka zachęt dla podatników

Resort finansów chce, by korzystanie z KSeF stało się powszechne i akceptowane przez przedsiębiorców. Jedną z zachęt ma być przechowywanie e-faktur na platformie Ministerstwa Finansów, gdzie będą dostępne przez 10 lat od momentu wystawienia. Zostaną tam zabezpieczone przed zniszczeniem bądź zgubieniem. Stąd do faktur ustrukturyzowanych nie będą miały zastosowania przepisy o wystawianiu duplikatów.
Nowy sposób wymiany faktur ma dawać także podatnikom pewność, że faktura trafiła do odbiorcy. Natomiast ustandaryzowanie wzorca faktury ma ułatwić automatyzację, co pozwoli na jej łatwiejszą obróbkę i księgowanie.

W przypadku żądania przez organy podatkowe udostępnienia przez podatnika struktury fakturowej JPK_FA, plik nie będzie musiał zawierać faktur ustrukturyzowanych, gdyż te dane będą już dostępne dla organów w KSeF. Dodatkowo przy wyłącznym wystawianiu faktur ustrukturyzowanych w okresie rozliczeniowym, termin zwrotu VAT ma zostać skrócony z 60 dni do 40 dni. Z kolei w przypadku faktur korygujących zmniejszających podstawę opodatkowania, wyłączone zostaną kontrowersyjne przepisy związane z rozliczaniem faktur, które zostały wprowadzone pakietem Slim VAT.


Postępująca w ostatnich latach cyfryzacja w wielu dziedzinach życia jest szczególnie widoczna w księgowości:  sprawozdania finansowe w formacie XML, pliki JPK, e-kontrole podatkowe czy e-Urząd Skarbowy to tylko kilka przykładów. W ten trend wpisuje się również wprowadzenie e-faktur. Dopóki projekt ustawy o e-fakturach nie zostanie zatwierdzony, może jeszcze przybrać różne brzmienie. Wciąż pozostaje wiele niewiadomych. Jednak wdrożenie e-faktury sprawi, że Polska dołączy do czołówki cyfrowych liderów w Unii Europejskiej. Podobne rozwiązania oferują tylko Hiszpania, Portugalia i Włochy.

Izabela Kołodziejczak
managing director | chief accountant